Ratusz w Mławie

---

Historia

27 lutego 1544 roku król Zygmunt Stary wydał przywilej, który umożliwił budowę ratusza w „commodiore loco”, co oznacza dogodniejszym miejscu. Przywilej ten sugeruje, że ratusz mógł istnieć wcześniej, a jego lokalizacja mogła być mniej eksponowana, być może w okolicach dzisiejszego Zielonego Rynku. Teren ten prawdopodobnie stanowił najstarszą część miasta, będąc pozostałością dawnych placów targowych.

Na tym fundamencie wzniesiono ratusz, którego obecne rozmiary pozostały takie, jakie były przy jego budowie (z wyjątkiem dobudowanych później siedmiu sklepów magistrackich). Szacuje się, że „kamień węgielny” ratusza został wmurowany około 1545 roku, a sama budowla mogła być gotowa na przyjecie władz już w około 1550 roku. Styl jej konstrukcji sądzi się, że inspirowany był architekturą ratusza z Działdowa.

Nie posiadamy dokładnych informacji na temat wyglądu pierwszego murowanego ratusza, gdyż jego wizerunek nie przetrwał do współczesnych czasów. W 1692 roku, ratusz uległ zniszczeniu podczas pożaru, który zniszczył także pobliski kościół.

W 1742 roku król elekcyjny August III udzielił przywileju na budowę nowego ratusza, jednak nie podjęto się realizacji tego projektu. Istnieje zapis z 1746 roku, pochodzący z zebrania mieszczan, który zaczyna się słowami: „za zadzwonieniem dzwonka ratuszowego”, co może wskazywać na istnienie innej, tymczasowej siedziby zarządu miasta. Ostatecznie ratusz został odbudowany na mocy przywileju Augusta II Mocnego, a wokół rynku stworzono cztery studnie, które miały działać jako ochrona przeciwpożarowa.

Ratusz znowu spalił się w 1776 roku w pożarze, który zniszczył ulicę Żydowską (obecnie Warszawską). Po tym zdarzeniu, 28 sierpnia 1778 roku, radni, wraz z burmistrzem Stanisławem Krokwińskim, zwrócili się do Stanisława Augusta Poniatowskiego o pozwolenie na wykorzystanie dochodów z produkcji trunków w celu odbudowy ratusza oraz wykopania czterech studni. Otrzymali pozytywną odpowiedź 22 października 1779 roku.

Obecny ratusz wzniesiony został na starych fundamentach w 1782 roku, a budowa trwała do 1789. Zachowane do dziś kamienie na narożnikach budynku pełnią funkcje odbojnic. Jego architektura nawiązuje do skromnego późnego baroku, a budowla charakteryzuje się pseudomansardowym dachem. Ukończenie budowy zostało upamiętnione łacińskim napisem, który był umieszczony na zewnętrznych ścianach ratusza.

W 1939 roku, na rozkaz okupacyjnych władz, napis ten został zatarte. Jednak w 2013 roku powrócił. W 1836 roku dobudowano jednokondygnacyjne sukiennice, a przebudowe wieżyczki z zegarem miały miejsce w latach 1841-1846. Dane urzędowe z 1844 roku pokazują, że ratusz w Mławie nie figurował w wykazach budynków. Następnie, wiadomo było, że nie wystąpiły żadne większe pożary czy zniszczenia.

Jedną z najbardziej reprezentatywnych sal mławskiego ratusza była sala obrad, w której fresk stworzony przez prof. Aleksandra Szredzkiego zdobił ściany w latach 1925-1926. Architektonicznie ratusz pamięta czasy Stanisława Augusta i posiadał na dachu dzwonek, zwany „kopułką z sygnaturką”, który przywoływał radnych na zebrania. Po 1841 roku, przebudowano wieżę i umieszczono w niej zegar, który był dziełem Tecławskiego. W 1846 roku budowę wieży zakończył Michał Mostowski.

Do września 1939 roku, zegar był obsługiwany przez Mosze Wilczera. Podczas II wojny światowej doszło do zniszczeń, kiedy Niemcy zniszczyli wieżyczkę i fresk, a sukiennice zamienione zostały na jednopiętrowy budynek połączony z ratuszem. Obecnie ratusz przypomina stan wcześniejszy, z odbudowaną wieżą i zainstalowanym zegarem, który regularnie odtwarzał hejnał.

Z okazji 550-lecia Mławy, na fasadzie budynku umieszczono pamiątkową tablicę z myślą Norwida: „Przeszłość to jest dziś, tylko cokolwiek dalej”. Dodatkowo, na frontowej ścianie ratusza znalazła się tablica upamiętniająca 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, z cytatem Józefa Piłsudskiego.

---

Oceń: Ratusz w Mławie

---