Lelewelówka

---

Opis

Lelewelówka to interesujący przykład architektury, który w swojej konstrukcji zachwyca użytkowników oraz miłośników historii. Jest to drewniany, wolnostojący dawny spichlerz, który powstał w technice zrębowej. Budowla nie była nieszalowana, przyjmuje formę prostokątną, a całość spoczywa na podmurówce z polnych głazów.

Pod całym budynkiem znajdują się wysokie piwnice. Warto zauważyć, że ich sklepienie jest wykonane z cegły i ma formę kolebkową, co dodaje wnętrzu uroku. Po przekształceniach, wnętrze uzyskało układ trójpasmowy, chociaż pierwotnie mogło mieć jednoprzestrzenną koncepcję.

Podłogi oraz stropy w budynku są drewniane, osadzone na belkach, co wpływa na ciepły i przytulny charakter miejsca. Frontowa elewacja budynku jest trzyosiowa, określona przez trzy okna, natomiast elewacja tylna posiada cztery osie, które dzieli się na trzy okna oraz drzwi wejściowe, umiejscowione w lewej części. Wszystkie okna mają formę dwudzielnych skrzydeł okiennych, a ich konstrukcja wzbogacona jest o płycinowe okiennice.

Drzwi wejściowe wykonane z klepki z ozdobnymi okuciami dodają autentyczności. Z kolei elewacje boczne charakteryzują się brakiem podziałów, co tworzy spójną całość. Cały budynek przykryty jest dachem łamanym, zwanym krakowskim, który pierwotnie, a także obecnie, pokryty jest gontem. W ścianach poddasza umieszczono świetliki, dwa z nich skierowane są na stronę frontową, a jeden zlokalizowany od strony wschodniej, co zapewnia dodatkowe oświetlenie wnętrza.

Historia

„Obiekt został zbudowany pod koniec XVIII wieku, a przed rokiem 1777 pełnił funkcję spichlerza starostwa grodowego. Jest on jedyną, która pozostała po wielu zabudowaniach starościńskich, takich jak folwark Starostwo oraz zamek starościński. W XIX wieku, Lelewelówka zaczyna być wykorzystywana jako miejsce mieszkalne.

Po roku 1876, budynek przeszedł na własność Prota Lelewela, młodszego brata Joachima, co spowodowało, że nazwa Lelewelówka utrwaliła się w świadomości mieszkańców Mławy i przetrwała do dzisiaj.

W latach 1955–1957 przeprowadzono istotne prace restauracyjne. W trakcie tych prac założono izolację poziomą, wymieniono podwaliny oraz część belek ścian, a także zmieniono rozkład wnętrza, eliminując niektóre ścianki działowe. W dokumentach zabytkowych, sporządzonych w latach 1958 i 1966, odnotowano pożar, który miał miejsce w 1958, a po którym dach obiektu pokryto strzechą słomianą. Zalecono jednak, by pokrycie zmienić na gont.

W 1966 roku budynek znajdował się w dobrym stanie, jednakże w roku 1977 doszło do kolejnego pożaru. Po tym wydarzeniu, w 1978 roku zawarto umowę na remont, który zakończono w 1985 roku. W ramach tych prac, wnętrza przystosowano do użytku biurowego i od tego czasu obiekt stał się siedzibą lokalnego oddziału PTTK.

Mimo że część osób wskazuje, że forma nadana podczas odbudowy po pożarze w 1977 roku czyniła go w dużej mierze rekonstrukcją, Lelewelówka pozostaje jednym z najstarszych zachowanych zabytków Mławy.

Od 2004 roku budynek stał się własnością kolejnego właściciela prywatnego.

---

Oceń: Lelewelówka

---