Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie

Historia placówki sięga roku 1929, kiedy to uruchomiono Miejskie Muzeum Regionalne. Powstanie tej instytucji było wynikiem organizacji Wystawy Mazurskiej, która miała miejsce trzy lata wcześniej. Budynek, w którym obecnie mieści się muzeum, był początkowo zarezerwowany dla tych zbiorów, ulokowany wtedy przy ulicy Ogrodowej. Niestety, muzeum zakończyło swoją działalność we wrześniu 1939 roku, gdyż zbiory zostały zagrabione i przetransportowane do Królewca. Z tego okresu ocalało jedynie popiersie pogańskiego bóstwa, odnalezione w 1926 roku w okolicy Małocina, które zostało niestety wykradzione z transportu.

Wznowienie działalności muzealnej miało miejsce w 1963 roku, co było zasługą Towarzystwa Miłośników Ziemi Mławskiej. Dwa lata później, w 1965 roku, placówka została upaństwowiona. W latach 1978–1980 przeprowadzono gruntowny remont oraz rozbudowę muzeum, co znacznie zwiększyło jego przestrzeń użytkową i możliwości wystawiennicze.

Obecnie Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej oferuje szereg wystaw stałych, w tym:

• wystawę archeologiczną, która zawiera znaleziska z wykopalisk, w tym zabytki kultur: przeworskiej i wielbarskiej, oraz grobowce z Modle, Dąbku i Stupsku, a także odkopany w 1978 roku w Zgliczynie Pobodzym „książęcy” grobowiec sprzed około dwóch tysięcy lat. W jej ramach znajduje się również wspomniane popiersie bóstwa,
• wystawę historyczną, która dokumentuje dzieje miasta i regionu od XVI wieku aż po okres II wojny światowej. Zbiory obejmują pamiątki z czasów powstania styczniowego, różnorodne dokumenty, militaria oraz medale i odznaczenia,
• wystawę sztuki, w ramach której prezentowane są prace Wojciecha Piechowskiego oraz jego współczesnych twórców,
• wystawę przyrodniczą, gdzie można zobaczyć zarówno wcześniejsze skamieliny, jak i współczesne okazy fauny, w tym niezwykle cenne znalezisko słonia Palaeloxodon antiquus, wydobyte w 1982 roku,
• Salę Papieską, w której zgromadzono cenne pamiątki związane z Janem Pawłem II.

Muzeum jest dostępne dla zwiedzających przez cały rok, od wtorku do soboty. Warto zaznaczyć, że wstęp jest płatny, co przyczynia się do dalszego rozwoju i utrzymania tej cennej instytucji w Mławie.